Background knowledge

Xem Asia NTM, lúc nào mình cũng mong đến đoạn chị người mẫu đại diện cho Việt Nam nói cảm nhận. Nhưng hơi buồn, trong khoảng 2 episodes thì chị nói được 3 câu, và thường là rất ngắn. Mình tự hỏi vì sao  mà người Việt, nhìn chung, lại kém tiếng Anh trong khoản nói năng đến như thế nhỉ?

Hai lý do phổ biến nhất lý giải cho điều đó mà mình hay được nghe là vì người Việt rất cẩn trọng trong lời nói, nhất là ngoại ngữ, đã nói ra cái gì là phải đúng cái đã, ý tứ tính sau nên thành ra rất ngại nói nhiều vì sợ nói sai; và rằng học tiếng Anh ở Việt Nam không có môi trường để thực hành nên kĩ năng không được mài sắc bén. Cả hai lý do đúng quá nên khỏi phải bàn lại, nhưng theo mình đó không phải điều quan trọng nhất. Theo mình, lý do nằm ở Background Knowledge.

Kĩ năng nói là sự kết hợp của 3 yếu tố: 
1- Background knowledge (kiến thức nền, hay đại khái là những thông tin, suy nghĩ mình muốn truyền đạt)
2- Linguistic knowledge (kiến thức về sử dụng ngôn ngữ, ngữ pháp, câu cú các kiểu) 
3- Language processing (quá trình nói, cách nói, sự trôi chảy)

Có một sự khác biệt rõ rệt giữa việc Speaking trên lớp và Speaking ngoài đời thực. Trên lớp, mình có sẵn chủ đề và ít nhiều một chút thời gian để chuẩn bị và nghĩ về nó, nên yếu tố thứ 3 và 2 (theo thứ tự của sự quan trọng) sẽ được coi trọng, tất cả để nhằm mục đích LUYỆN TẬP. Tuy nhiên, khi ra ngoài đời thực, Speaking trở về đúng bản chất, là một hình thức để TRAO ĐỔI THÔNG TIN đặc biệt vì nó cần những phản hồi NGAY LẬP TỨC. Có nghĩa là người nghe sẽ tập trung vào ý được truyền đạt hơn là hình thức, có nghĩa là mọi chủ đề được đưa đến bất ngờ, nếu không phân tích được mạch lạc vấn đề, không có kiến thức trong đầu thì sẽ không có ý gì để nói, dẫn đến câu chuyện và cuộc giao tiếp bị ngắt quãng => Fail. Đó là lý do tại sao mình nghĩ Background Knowledge là yếu tố quan trọng nhất làm người Việt hay cực kì bị lúng túng khi nói ngoài đời thực, khiến cuộc nói chuyện không kéo dài hay không phát triển được, hoặc nhiều khi nói chuyện thành thiếu hấp dẫn, thiếu thiện cảm.

Chắc sẽ có người thắc mắc là nhiều trường hợp biết trong đầu nghĩ gì những không nói ra thành câu được. Mình nghĩ có thể có 2 lý do. Thứ nhất là vì người đó chưa thực sự có suy nghĩ. Mình thích câu ai đó đã nói, đại ý là: Suy nghĩ thường rất mơ hồ, nếu nó mà chưa thể hiện được, bằng bất kì hình thức nào, tức là nó chưa hề tồn tại. Thứ hai có thể là vì người đó... chưa học tiếng Anh bao giờ, tức là những từ ngữ, mẫu câu đơn giản nhất không nắm được, chưa đủ để giao tiếp được chứ mình luôn nghĩ là một khi đã hiểu mình muốn nói gì thì không cần từ ngữ lớn lao mà hoàn toàn có thể định nghĩa, giải thích được bằng từ ngữ đơn giản. 

Đọc lại thì thấy bài viết này cũng có đôi phần phiến diện nhưng cũng phải thôi vì nó được viết vào thời kì mình cực kì nhận thấy vai trò của kiến thức và tư duy mà hehe.